Kies de juiste rechtsvorm
Rechtsvormen zijn de verschillende vormen, waaruit je kunt kiezen als je een bedrijf start. Elke rechtsvorm is toegespitst op een bepaalde situatie. De meest voorkomende rechtsvormen zijn de eenmanszaak, de Vennootschap onder Firma (VOF) en de Besloten Vennootschap (BV). Daarnaast zijn er nog vele andere vormen, zoals de maatschap, vereniging en stichting. Hier zal je als ondernemer niet snel mee te maken krijgen. Maar wanneer een van deze rechtsvormen wel voor jou belangrijk is, dan informeren wij u ook graag over deze rechtsvormen.
Wat is het verschil tussen de rechtspersoon en natuurlijk persoon?
De eenmanszaak, VOF, CV en man-vrouw firma zijn allemaal natuurlijke personen en hebben allemaal geen rechtspersoonlijkheid. Dit wil zeggen dat er qua aansprakelijkheid geen onderscheid wordt gemaakt tussen het bedrijf en de privé personen. Dit betekent dus dat je bij een natuurlijk persoon het risico loopt om privé bezittingen te verliezen bij een faillissement.
Wil je als ondernemer dit risico niet lopen, dan bestaat er de mogelijkheid om een bedrijf met rechtspersoonlijkheid op te richten. De BV en de NV zijn rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid. Hierbij is een volledige scheiding tussen eigendom / bezit en aansprakelijkheid. Een rechtspersoon is een juridische constructie, die als zelfstandige entiteit kan optreden als een volwaardig persoon in het rechtsverkeer. De rechtspersoon heeft dan ook dezelfde plichten en rechten als een natuurlijk persoon. De bedrijven met rechtspersoonlijkheid betalen dan ook zelf belasting. Anders dan bij een natuurlijk, waarbij de eigenaar / ondernemer zelf de belasting moet afdragen. Doordat de rechtspersoon als volwaardig handelingsbekwaam wordt gezien, zijn de handelingen van het bedrijf ook uit naam van het bedrijf zelf en niet uit naam van de eigenaren (aandeelhouders). Bij een faillissement raakt een rechtspersoon net als een natuurlijk persoon alle bezittingen kwijt, maar het grote verschil is dat de aandeelhouders van de rechtspersoon niet privé aansprakelijk zijn. Ze verliezen bij een faillissement dus alleen het geld dat zij in het bedrijf hebben gestoken. Mits zij geen fraude of onbehoorlijk bestuur hebben gepleegd, want dan kunnen de aandeelhouders wel privé aansprakelijk gesteld worden.
Welke rechtsvorm kies je?
Bij de keuze voor de rechtsvorm van je bedrijf, heb je de keuze uit een aantal verschillende rechtsvormen. De keuze voor welke rechtsvorm gekozen wordt, hangt van verschillende factoren af. Zo kan het aantal mensen waarmee je het bedrijf start een factor zijn. Ga je als één persoon een onderneming opstarten, dan kun je kiezen uit de eenmanszaak of de BV. Ga je juist met meerdere personen een bedrijf beginnen, dan kies je voor een VOF of de BV en als je je bedrijf opstart met behulp van investeerders kies je voor de CV of de BV. Als je als ondernemer een specifiek beroep uitoefent, zoals bijvoorbeeld een arts of een accountant, dan kies je voor een eenmanszaak of BV, of als je met meerdere personen bent een maatschap of BV. Start je samen met je partner een bedrijf, dan valt snel de keuze op de man-vrouw firma of de BV.
Hierboven valt op, dat er telkens weer de keuze naar voren komt tussen de eenmanszaak, VOF, maatschap en man-vrouw firma enerzijds en de BV, NV en stichting aan de anderzijds. Hierbij valt direct op dat de keuze die gemaakt wordt, eigenlijk een keuze is tussen een natuurlijk persoon of een rechtspersoon. Deze keuze tussen de rechtsvormen wordt voornamelijk gebaseerd op 2 aspecten, namelijk het risico van en voor de ondernemer en het belastingvoordeel behorende bij de rechtsvorm.
Als je veel risico loopt met je bedrijf, is het aantrekkelijk om een BV op te richten. Loop je weinig risico met je bedrijf, dan is een vorm met een natuurlijk persoon aantrekkelijker, omdat hiervoor de kosten veel lager zijn.De keuze om wel of niet een BV op te richten, kan dus niet eenduidig gemaakt worden. De keuze of het wel of niet verstandig is, hangt vooral af van de voorkeur van de ondernemer(s) in kwestie.
Heb je niet het volledige vertrouwen in een zakenpartner, dan is de keuze voor een BV voor de hand liggend. Bij fouten van een ander zijn je privé bezittingen "veilig", aangezien je niet aansprakelijk bent voor de fouten van een ander. In dit geval zal de BV zelf aansprakelijk gesteld worden. Ook hier zie je weer, dat de keuze heel persoonlijk is en dat het belangrijk is om er goed over na te denken.
Het andere aspect wat bepalend is voor de keuze van de rechtsvorm, zoals hierboven reeds genoemd, is het belastingvoordeel. Voor de starters en de kleine ondernemers is een eenmanszaak of VOF vaak het gunstigst, omdat je hier verschillende voordelen hebt in de vorm van aftrekposten voor de inkomstenbelasting. Voorbeelden hiervan zijn de zelfstandigenaftrek, MKB vrijstelling en de startersaftrek. Deze aftrekposten kun je, als je een BV hebt, niet toepassen. Wanneer je een BV hebt, ben je namelijk geen ondernemer meer voor de inkomstenbelasting. De BV betaald dan vennootschapsbelasting over de winst, in plaats van inkomstenbelasting zoals bij de eenmanszaak en de VOF. En zelf ben je dan in loondienst bij je BV.
In een BV is de belastingdruk maximaal 42%. Wanneer je echter ondernemer bent en inkomstenbelasting moet betalen, dan valt dit in box 1 en betaal je hierover maximaal 52% belasting. Als ondernemer heb je daarnaast ook nog verschillende aftrekposten, zoals hierboven al is aangehaald en deze verlagen de belastbare winst. Bij een lage winst ben je als ondernemer met een eenmanszaak of VOF dus voordeliger uit. Stijgt je winst uiteindelijk, dan wordt op een bepaald punt de BV fiscaal gezien aantrekkelijker, in verband met een lagere belastingdruk. Het exacte omslagpunt hiervan hangt af van verschillende factoren en de specifieke situatie.
De bovengenoemde aspecten die bij de keuze van rechtsvorm komen kijken, kunnen zeer tegenstrijdig zijn. Als je namelijk geen risico wilt lopen, valt de keuze al snel op de BV, maar dan kan het wel zo zijn dat dit belastingtechnisch niet de beste keuze is. Maar dit geldt natuurlijk ook andersom. Bij de keuze moet je dan ook beide aspecten specifiek bekijken en beslissen welke voor jou het zwaarste weegt. Dit blijft gedeeltelijk een persoonlijke keuze, vooral als deze aspecten tegenstrijdige uitkomsten bieden.
Vooraf goed over de rechtsvorm nadenken is daarom ook erg belangrijk. Later is het altijd nog mogelijk om dit te wijzigen, maar dit brengt wel veel werk met zich mee. Het is dan ook zaak om dit in één keer goed te doen. Hieronder vind je meer informatie over de verschillende rechtsvormen.